Hoe langdurige stress je zenuwstelsel beïnvloedt (en wat je eraan kan doen)

Voel jij je vaak moe, gespannen of overweldigd, zelfs zonder duidelijke reden?


Grote kans dat je zenuwstelsel overbelast is. In deze blog ontdek je hoe stress en spanning je lichaam beïnvloeden en waarom het zo belangrijk is om tijdig te herstellen.


Wat doet langdurige stress met je zenuwstelsel?

Ons zenuwstelsel regelt alles in ons lichaam: van ademhaling tot emoties.
Bij acute stress (zoals een deadline of schrikmoment) schiet je zenuwstelsel in actie. Dit noemen we de vecht-, vlucht- of bevriesreactie.

Dat is normaal en zelfs gezond — tijdelijk.


Maar als die stress constant aanwezig is, blijft je zenuwstelsel in die alarmfase hangen. Dit kan leiden tot:

  • Continue spanning in je spieren

  • Slaapproblemen

  • Gevoel van uitputting

  • Moeite met ontspannen, zelfs in rustige momenten


Wat gebeurt er bij een chronisch overprikkeld zenuwstelsel?

Een zenuwstelsel dat steeds "aan" blijft staan, raakt uitgeput.
Je lichaam maakt continu stresshormonen aan, wat kan leiden tot:

  • Emotionele schommelingen (sneller huilen of boos worden)

  • Verminderde concentratie

  • Angstgevoelens of somberheid

  • Verlies van verbinding met je eigen lichaam en gevoelens

Je voelt je dan alsof je altijd ‘aan’ staat, maar je accu toch leegloopt.


Waarom herstellen zo belangrijk is

Je zenuwstelsel heeft herstel nodig om goed te kunnen functioneren.
Zonder herstel raak je verder verwijderd van jezelf, en wordt het steeds moeilijker om terug balans te vinden.

Herstel betekent:

  • Vertragen

  • Voelen wat je lichaam nodig heeft

  • Grenzen leren stellen

  • Bewust kiezen voor rustmomenten

Het gaat niet alleen om "even ontspannen", maar om diepgaand herstellen op fysiek, emotioneel én mentaal niveau.

Het gaat niet alleen om "even ontspannen", maar om diepgaand herstellen op fysiek, emotioneel én mentaal niveau.


Hoe ik je kan helpen

Ik begeleid volwassenen en jongvolwassenen die de connectie met hun lichaam en emoties (deels) zijn kwijtgeraakt.
Samen werken we aan het herstellen van jouw zenuwstelsel, zodat jij je weer energiek, rustig en verbonden kan voelen.

Het activeren van de nervus vagus: de sleutel naar ontspanning

Binnen de polyvagaaltheorie speelt de nervus vagus een centrale rol.
Dit belangrijke onderdeel van ons zenuwstelsel helpt ons om te schakelen van de "vecht-, vlucht- of bevriesreactie" naar een staat van veiligheid, rust en verbondenheid.

Gelukkig kunnen we de nervus vagus actief stimuleren met eenvoudige technieken die ons zenuwstelsel ondersteunen bij herstel.
Volgens stress- en zelfregulatie-expert Luc Swinnen zijn ademhaling, beweging en ontspanning krachtige hulpmiddelen om je vagus zenuw te activeren.


Praktische technieken om je nervus vagus te stimuleren

1. Diepe ademhaling
Rustig en diep ademen zet je parasympatische zenuwstelsel aan het werk — het systeem dat zorgt voor ontspanning.
Oefeningen zoals buikademhaling of de 4-7-8 ademtechniek helpen je hartslag te verlagen en brengen je lichaam sneller tot rust.

2. Geluid en vocalisatie
Zingen, gorgelen, neuriën of zelfs lachen activeert de nervus vagus.
Door je stem te gebruiken, stimuleer je directe ontspanning en versterk je het gevoel van welzijn.

3. Koude-therapie
Een plens koud water op je gezicht of een koud kompres kan wonderen doen.
Koude prikkels activeren de nervus vagus en helpen je sneller terugkeren naar een kalme staat.

4. Lichaamsbeweging en stretching
Zachte vormen van bewegen, zoals yoga of rustige stretching, helpen de nervus vagus te activeren.
Beweging bevordert ontspanning én versterkt de verbinding tussen lichaam en geest.


Tip: Kleine dagelijkse gewoontes maken op lange termijn een groot verschil.
Door regelmatig deze technieken toe te passen, ondersteun je je zenuwstelsel bij herstel en bouw je meer veerkracht op tegen stress.